Taxonomy for Chemistry Articles-10th Class: Difference between revisions

From Vidyalayawiki

 
(3 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 5: Line 5:
|'''अध्याय'''
|'''अध्याय'''
|'''विषय'''
|'''विषय'''
|'''Article Creator Name'''
|-
|-
|'''1'''
|'''1'''
Line 10: Line 11:
|
|
|'''रासायनिक अभिक्रियाएँ एवं समीकरण'''
|'''रासायनिक अभिक्रियाएँ एवं समीकरण'''
|
|
|
|-
|-
Line 17: Line 19:
|
|
|[[रासायनिक समीकरण]]
|[[रासायनिक समीकरण]]
|
|-
|-
|
|
Line 23: Line 26:
|
|
|[[संतुलित रासायनिक समीकरण]]
|[[संतुलित रासायनिक समीकरण]]
|
|-
|-
|
|
Line 29: Line 33:
|
|
|[[संयोजन अभिक्रिया]]
|[[संयोजन अभिक्रिया]]
|
|-
|-
|
|
Line 35: Line 40:
|
|
|[[अपघटन या वियोजन अभिक्रिया]]
|[[अपघटन या वियोजन अभिक्रिया]]
|
|-
|-
|
|
Line 41: Line 47:
|
|
|[[विस्थापन अभिक्रिया]]
|[[विस्थापन अभिक्रिया]]
|
|-
|-
|
|
Line 47: Line 54:
|
|
|[[द्विविस्थापन अभिक्रिया]]
|[[द्विविस्थापन अभिक्रिया]]
|
|-
|-
|
|
Line 53: Line 61:
|
|
|[[ऊष्माक्षेपी अभिक्रिया]]
|[[ऊष्माक्षेपी अभिक्रिया]]
|
|-
|-
|
|
Line 59: Line 68:
|
|
|[[ऊष्माशोषी अभिक्रिया]]
|[[ऊष्माशोषी अभिक्रिया]]
|
|-
|-
|
|
Line 65: Line 75:
|
|
|[[ऑक्सीकरण और अपचयन]]
|[[ऑक्सीकरण और अपचयन]]
|
|-
|-
|
|
Line 71: Line 82:
|
|
|[[रेडॉक्स अभिक्रिया]]
|[[रेडॉक्स अभिक्रिया]]
|
|-
|-
|
|
Line 77: Line 89:
|
|
|[[संक्षारण]]
|[[संक्षारण]]
|
|-
|-
|
|
Line 83: Line 96:
|
|
|[[विकृतगंधिता]]
|[[विकृतगंधिता]]
|
|-
|-
|
|
Line 89: Line 103:
|
|
|[[अवक्षेपण अभिक्रियाएँ]]
|[[अवक्षेपण अभिक्रियाएँ]]
|
|-
|-
|'''2'''
|'''2'''
Line 94: Line 109:
|
|
|'''अम्ल, क्षार एवं लवण'''
|'''अम्ल, क्षार एवं लवण'''
|
|
|
|-
|-
Line 101: Line 117:
|
|
|[[अम्ल]]
|[[अम्ल]]
|
|-
|-
|
|
Line 107: Line 124:
|
|
|[[क्षार]]
|[[क्षार]]
|
|-
|-
|
|
Line 113: Line 131:
|
|
|[[सूचक]]
|[[सूचक]]
|
|-
|-
|
|
Line 119: Line 138:
|
|
|[[मिथाइल ऑरेंज]]
|[[मिथाइल ऑरेंज]]
|
|-
|-
|
|
Line 125: Line 145:
|
|
|[[फेनॉल्फथेलिन]]
|[[फेनॉल्फथेलिन]]
|
|-
|-
|
|
Line 131: Line 152:
|
|
|[[लिट्मस पेपर]]
|[[लिट्मस पेपर]]
|
|-
|-
|
|
Line 137: Line 159:
|
|
|[[pH पैमाना]]
|[[pH पैमाना]]
|
|-
|-
|
|
Line 143: Line 166:
|
|
|[[साधारण नमक]]
|[[साधारण नमक]]
|
|-
|-
|
|
Line 149: Line 173:
|
|
|[[सोडियम हाइड्रॉक्साइड]]
|[[सोडियम हाइड्रॉक्साइड]]
|
|-
|-
|
|
Line 155: Line 180:
|
|
|[[बेकिंग सोडा]]
|[[बेकिंग सोडा]]
|
|-
|-
|
|
Line 161: Line 187:
|
|
|[[सोडियम कार्बोनेट(धावन सोडा)]]
|[[सोडियम कार्बोनेट(धावन सोडा)]]
|
|-
|-
|
|
Line 167: Line 194:
|
|
|[[विरंजक चूर्ण]]
|[[विरंजक चूर्ण]]
|
|-
|-
|
|
Line 173: Line 201:
|
|
|[[प्लास्टर ऑफ पेरिस]]
|[[प्लास्टर ऑफ पेरिस]]
|
|-
|-
|
|
Line 179: Line 208:
|
|
|[[जिप्सम]]
|[[जिप्सम]]
|
|-
|-
|
|
Line 185: Line 215:
|
|
|[[उदासीनीकरण अभिक्रिया]]
|[[उदासीनीकरण अभिक्रिया]]
|
|-
|-
|
|
Line 191: Line 222:
|
|
|[[क्लोर-क्षार प्रक्रिया]]
|[[क्लोर-क्षार प्रक्रिया]]
|
|-
|-
|3
|3
Line 196: Line 228:
|
|
|'''धातु और अधातु'''
|'''धातु और अधातु'''
|
|
|
|-
|-
Line 203: Line 236:
|
|
|[[धातु]]
|[[धातु]]
|
|-
|-
|
|
Line 209: Line 243:
|
|
|[[अधातु]]
|[[अधातु]]
|
|-
|-
|
|
Line 215: Line 250:
|
|
|[[उपधातु]]
|[[उपधातु]]
|
|-
|-
|
|
Line 221: Line 257:
|
|
|[[आघातवधर्यता]]
|[[आघातवधर्यता]]
|
|-
|-
|
|
Line 227: Line 264:
|
|
|[[सक्रियता श्रेणी]]
|[[सक्रियता श्रेणी]]
|
|-
|-
|
|
Line 233: Line 271:
|
|
|[[आयनिक यौगिक]]
|[[आयनिक यौगिक]]
|
|-
|-
|
|
Line 239: Line 278:
|
|
|[[खनिज]]
|[[खनिज]]
|
|-
|-
|
|
Line 245: Line 285:
|
|
|[[अयस्क]]
|[[अयस्क]]
|
|-
|-
|
|
Line 251: Line 292:
|
|
|[[धातुओं का निष्कर्षण]]
|[[धातुओं का निष्कर्षण]]
|
|-
|-
|
|
Line 257: Line 299:
|
|
|[[अयस्कों का समृद्धिकरण]]
|[[अयस्कों का समृद्धिकरण]]
|
|-
|-
|
|
Line 263: Line 306:
|
|
|[[भर्जन]]
|[[भर्जन]]
|
|-
|-
|
|
Line 269: Line 313:
|
|
|[[निस्तापन]]
|[[निस्तापन]]
|
|-
|-
|
|
Line 275: Line 320:
|
|
|[[उभयधर्मी आक्साइड]]
|[[उभयधर्मी आक्साइड]]
|
|-
|-
|
|
Line 281: Line 327:
|
|
|[[थर्माइट अभिक्रिया]]
|[[थर्माइट अभिक्रिया]]
|
|-
|-
|
|
Line 287: Line 334:
|
|
|[[विद्युत अपघटनी परिष्करण]]
|[[विद्युत अपघटनी परिष्करण]]
|
|-
|-
|
|
Line 293: Line 341:
|
|
|[[एनोड पंक]]
|[[एनोड पंक]]
|
|-
|-
|
|
Line 299: Line 348:
|
|
|[[मिश्र धातु]]
|[[मिश्र धातु]]
|
|-
|-
|
|
Line 305: Line 355:
|
|
|[[अमलगम]]
|[[अमलगम]]
|
|-
|-
|
|
Line 311: Line 362:
|
|
|[[यशदलेपन]]
|[[यशदलेपन]]
|
|-
|-
|4
|4
Line 316: Line 368:
|
|
|'''कार्बन एवं उसके यौगिक'''
|'''कार्बन एवं उसके यौगिक'''
|
|
|
|-
|-
Line 323: Line 376:
|
|
|[[वैधुत संयोजक यौगिक]]
|[[वैधुत संयोजक यौगिक]]
|
|-
|-
|
|
Line 329: Line 383:
|
|
|[[सहसंयोजक यौगिक]]
|[[सहसंयोजक यौगिक]]
|
|-
|-
|
|
Line 335: Line 390:
|
|
|[[कार्बनिक यौगिक]]
|[[कार्बनिक यौगिक]]
|
|-
|-
|
|
Line 341: Line 397:
|
|
|[[संतृप्त और असंतृप्त यौगिक]]
|[[संतृप्त और असंतृप्त यौगिक]]
|
|-
|-
|
|
Line 347: Line 404:
|
|
|[[बेन्जीन]]
|[[बेन्जीन]]
|
|-
|-
|
|
Line 353: Line 411:
|
|
|[[प्रकार्यात्मक समूह]]
|[[प्रकार्यात्मक समूह]]
|
|-
|-
|
|
Line 359: Line 418:
|
|
|[[समजातीय श्रृंखला]]
|[[समजातीय श्रृंखला]]
|
|-
|-
|
|
Line 365: Line 425:
|
|
|[[दहन]]
|[[दहन]]
|
|-
|-
|
|
Line 371: Line 432:
|
|
|[[संकलन अभिक्रिया]]
|[[संकलन अभिक्रिया]]
|
|-
|-
|
|
Line 377: Line 439:
|
|
|[[प्रतिस्थापन अभिक्रिया]]
|[[प्रतिस्थापन अभिक्रिया]]
|
|-
|-
|
|
Line 383: Line 446:
|
|
|[[एथनॉल]]
|[[एथनॉल]]
|
|-
|-
|
|
Line 389: Line 453:
|
|
|[[एथेनोइक अम्ल]]
|[[एथेनोइक अम्ल]]
|
|-
|-
|
|
Line 395: Line 460:
|
|
|[[मिसेल्स]]
|[[मिसेल्स]]
|
|-
|-
|
|
Line 401: Line 467:
|
|
|[[जलरागी]]
|[[जलरागी]]
|
|-
|-
|
|
Line 407: Line 474:
|
|
|[[जलविरागी]]
|[[जलविरागी]]
|
|-
|-
|
|
Line 413: Line 481:
|
|
|[[साबुनीकरण]]
|[[साबुनीकरण]]
|
|-
|-
|
|
Line 419: Line 488:
|
|
|[[अपमार्जक]]
|[[अपमार्जक]]
|
|-
|-
|5
|5
Line 424: Line 494:
|
|
|'''तत्वों का आवर्त वर्गीकरण'''
|'''तत्वों का आवर्त वर्गीकरण'''
|
|
|
|-
|-
Line 431: Line 502:
|
|
|[[डोबेराइनर के त्रिक]]
|[[डोबेराइनर के त्रिक]]
|
|-
|-
|
|
Line 437: Line 509:
|
|
|[[न्यूलैंड्स का अष्टक नियम]]
|[[न्यूलैंड्स का अष्टक नियम]]
|
|-
|-
|
|
Line 443: Line 516:
|
|
|[[मेंडलीफ की आवर्त सारणी]]
|[[मेंडलीफ की आवर्त सारणी]]
|
|-
|-
|
|
Line 449: Line 523:
|
|
|[[आधुनिक आवर्त सारणी]]
|[[आधुनिक आवर्त सारणी]]
|
|-
|-
|
|
Line 455: Line 530:
|
|
|[[परमाणु त्रिज्या]]
|[[परमाणु त्रिज्या]]
|
|-
|-
|
|
Line 461: Line 537:
|
|
|[[आवर्त]]
|[[आवर्त]]
|
|-
|-
|
|
Line 467: Line 544:
|
|
|[[आवर्त नियम]]
|[[आवर्त नियम]]
|
|-
|-
|
|
Line 473: Line 551:
|
|
|[[धात्विक और अधात्विक गुण]]
|[[धात्विक और अधात्विक गुण]]
|
|}
|}


[[Category:कक्षा-10]]
[[Category:Information]]
[[Category:रसायन विज्ञान]]

Latest revision as of 13:04, 30 August 2023

S.No Chapters Topic अध्याय विषय Article Creator Name
1 Chemical Reactions and Equations रासायनिक अभिक्रियाएँ एवं समीकरण
Chemical Equations रासायनिक समीकरण
Balanced Chemical Equations संतुलित रासायनिक समीकरण
Combination Reaction संयोजन अभिक्रिया
Decomposition Reaction अपघटन या वियोजन अभिक्रिया
Displacement Reaction विस्थापन अभिक्रिया
Double Displacement Reaction द्विविस्थापन अभिक्रिया
Exothermic Reaction ऊष्माक्षेपी अभिक्रिया
Endothermic Reaction ऊष्माशोषी अभिक्रिया
Oxidation and Reduction ऑक्सीकरण और अपचयन
Redox Reaction रेडॉक्स अभिक्रिया
Corrosion संक्षारण
Rancidity विकृतगंधिता
Precipitation Reactions अवक्षेपण अभिक्रियाएँ
2 Acids, Bases and Salts अम्ल, क्षार एवं लवण
Acids अम्ल
Base क्षार
Indicator सूचक
Methyl Orange मिथाइल ऑरेंज
Phenolphthalein फेनॉल्फथेलिन
litmus paper लिट्मस पेपर
pH Scale pH पैमाना
Common Salt साधारण नमक
Sodium hydroxide सोडियम हाइड्रॉक्साइड
Baking Soda बेकिंग सोडा
Washing Soda सोडियम कार्बोनेट(धावन सोडा)
Bleaching Powder विरंजक चूर्ण
Plaster of Paris प्लास्टर ऑफ पेरिस
Gypsum जिप्सम
Neutralization Reaction उदासीनीकरण अभिक्रिया
Chlor-alkali process क्लोर-क्षार प्रक्रिया
3 Metals and Non-metals धातु और अधातु
Metals धातु
Non-metals अधातु
Metalloid उपधातु
Traumatization आघातवधर्यता
Reactivity Series सक्रियता श्रेणी
Ionic Compound आयनिक यौगिक
Mineral खनिज
Ore अयस्क
Metal Extraction धातुओं का निष्कर्षण
Enrichment of Ores अयस्कों का समृद्धिकरण
Roasting भर्जन
Calcination निस्तापन
Amphoteric Oxides उभयधर्मी आक्साइड
Thermite Reaction थर्माइट अभिक्रिया
Electrolytic Refining विद्युत अपघटनी परिष्करण
Anode Punk एनोड पंक
Alloy मिश्र धातु
Amalgam अमलगम
Galvanization यशदलेपन
4 Carbon and Its Compounds कार्बन एवं उसके यौगिक
Electrovalent Compounds वैधुत संयोजक यौगिक
Covalent Compound सहसंयोजक यौगिक
Organic Compounds कार्बनिक यौगिक
Saturated and Unsaturated Compounds संतृप्त और असंतृप्त यौगिक
Benzene बेन्जीन
Functional Group प्रकार्यात्मक समूह
Homologus Series समजातीय श्रृंखला
Combustion दहन
Addition Reaction संकलन अभिक्रिया
Substitution Reaction प्रतिस्थापन अभिक्रिया
Ethenol एथनॉल
Ethanoic Acid एथेनोइक अम्ल
Micelles मिसेल्स
Hydrophilic जलरागी
Hydrophobic जलविरागी
Saponification साबुनीकरण
Detergent अपमार्जक
5 Periodic Classification of Elements तत्वों का आवर्त वर्गीकरण
Döbereiner’s Triads डोबेराइनर के त्रिक
Newlands’ Law of Octaves न्यूलैंड्स का अष्टक नियम
Mendeleev’s Periodic Table मेंडलीफ की आवर्त सारणी
Modern periodic table आधुनिक आवर्त सारणी
Atomic Radius परमाणु त्रिज्या
Period आवर्त
Periodic Law आवर्त नियम
Metallic and Nonmetallic characteristics धात्विक और अधात्विक गुण